Isıtma Sistemleri Nedir ?

Isıtma sistemleri, kullanım mekanlarının istenen sıcaklıkta tutulabilmesi için iç ortamdan dış ortama (çevreye) olan ısı kaybının karşılanması prensibi ile çalışan sistemlerdir. Merkezi ve lokal (bölgesel) olarak iki ana başlıkta toplanabilir.

Merkezi ısıtma, genel olarak, soğuk iklimlerdeki büyük yapılarda kullanılır. Sistem, kullanılacak akışkanı (su, hava veya buharı) ısıtmak için merkezi kazan veya ısıtıcı, ısıtılmış akışkanın dağıtımı için boru tesisatı ve ısıyı ortam havasına transfer etmek için nihai ısı ileticilerini (radyatör , fancoil , ısı apareyleri vs) içerir. Nihai ısı ileticileri burada, ısıyı ortama konveksiyon (taşınım) yolu ile ileten bir ısı eşanjörüdür. Binalarda özel boruların zemin altına gömme yapılması ile zeminden ısıtma yapılan merkezi ısıtma tesisatları da mevcuttur.

Tüm sistem ısıtma suyunu sirküle ettiren bir pompaya sahiptir. Sıcak su, genellikle bir su deposu içinde saklanan sıcak kullanım suyu sağlamak için başka bir ısı eşanjörünü beslemek içinde kullanılır.
Hava kullanılan ısıtma sistemlerinde, hava kanal sistemleri boyunca dolaştırılır. Kanal sistemleri, soğutma ve klima(kombi) için de kullanılabilir ve havayı filtrelerden geçirerek temizleyebilir.

Lokal ısıtma sistemleri de genel olarak merkezi ısıtma ile aynı prensipleri taşır. Fakat burada kullanıcılar binalarını ortak (merkezi) bir sistemden değil bireysel olarak ısıtırlar. Burada merkezi ısıtmada olduğu gibi, sıcak sulu ısıtma sistemleri kullanılabilir. Bu durumda kullanıcılar kendi dairelerindeki radyatörleri ısıtmak için kombi veya kat kaloriferi adı verilen ısıtma cihazlarını kullanırlar. Bu cihazlar kazanlardan daha küçük kapasiteli ve kompakt cihazlardır. Genellikle sirkülasyon pompaları cihazın üzerinde olur. Bundan başka, klima (sıcak hava konveksiyonu),sobalar (katı yakıtlı, elektrikli veya gazyağı gibi sıvı yakıtlı) ve Şömine gibi bireysel ısınma gereçleri de günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Soğutma Sistemleri Nedir ?

Buz, soğuk içeceklerde, piknik termosu ve kutularda kullanılır. Buz aynı zamanda yiyeceklerin korunmasında da kullanılır. Buzun erirken ısı soğurması sebebiyle etrafını soğutması doğaldır. Buz erirken, bir gramı 334 jul'lük bir enerji soğurur. Bu değer buzun gizil erime ısısı olarak ta bilinir. Buharlaşma süreci, bir soğutma sistemi olarak kullanılabilir. Buharlaşma esnasında bir sıvı, ısı soğurur (yutar). Sıvıdaki parçacıkların ortalama kinetik enerjisi artar. Sıvı yüzeyinde, bazı parçacıklar kaçmak için yeterli kinetik enerjiye sahiptirler. Sıvıdan ayrılırken, parçacıklar etrafından ısı alarak giderler. Böylece etraf soğutulmuş olur. Soğutucular, dondurucular ve klimalar buharlaşma esasına göre çalışırlar. Çoğu soğutucular, soğutma sistemlerinde freon kullanırlar. Bir gramlık freon bileşiği (CCl2F2), buharlaşmak için 167 jul'lük enerji soğurmak zorundadır. Bir soğutucuda, freon depodan yüksek bir basınçla çıkar. Borulardan geçerken freon gazının basıncı düşer. Bu düşük basınçta freon, borular içerisinde buharlaşabilir. Freon buharlaşırken etrafından ısı soğurur. Sonuçta etrafı soğuyacaktır. Freon gazı buharlaşırken kazandığı ısıyı kaybedebileceği bir yere doğru pompalanmış olur. Freon sıvıya dönüşür. Bundan sonra yine depoya geri pompalanır. Bir soğutucudaki otomatik defrost (karlanmayı önlemek) ünitesi buharlaşmayı kullanarak çalışır. Bu sistemde, kompresörden çıkan sıcak gaz, buzlanmayı eritmekte kullanılır. Eriyen buzlanma suları kompresöre yakın bir yere toplanıp taşınır. Kompresörden alınan ısı, suyu buharlaştırır.